Τετάρτη 10 Ιουνίου 2015

ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ 2 ΒΑΣΙΛΙΣΣΩΝ

Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ 


Τά  συστήματα 2-βασιλισσών γενικά, ίσως θεωρείται ότι χρησιμοποιούνται σε μικρές μελισσοκομικές ή μονάδες μεσαίου μεγέθους, κυρίως λόγω της επιπλέον εργασίας που απαιτείταιιΈνα τέτοιο σύστημα όπως και κάθε άλλομπορεί να είναι ή να μην είναι εφικτό ή κερδοφόρο σε όλους τους τομείς ή σε όλες τις μελισσοκομικές μονάδες για διάφορους λόγους. Αυτά πού γράφονται δεν προορίζονται γιά να συμπεράνει κανείς ότι είναι το μόνο σύστημαότι είναι μία ανόητη υπόδειξη ή ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλους τους τομείς τής μελισσοκομίας. Οποιαδήποτε προσπάθεια για τη χρήση ενός τέτοιου συστήματος θα πρέπει να εφαρμοστεί σε μικρή κλίμακα μέχρι να μπορεί λογικά να τελειοποιηθεί ώστε να ταιριάζει σέ μια συγκεκριμένη μελισσοκομική μονάδα και αυτό μπορεί να απαιτεί μια σειρά ετών πειραματισμών, δεδομένου ότι οι συνθήκες διαφέρουν σημαντικά από τη μια περιοχή στην άλλη, καθώς και εντός μιάς περιοχής πού μπορεί νά καλύπτει  την  λειτουργία  1.500 - 2.000 σμηνών. Αυτό δεν αποκλείει τη χρήση του γιά μικρότερα μελισσοκομεία,  αλλά η προσπάθεια είναι, να επισημάνει τίς δυνατότητες πού έχουν μεγαλύτερες μονάδες, μέ τήν χρησιμοποίηση τής συγκεκριμένης μέθοδου,  η οποία είναι ένας συνδυασμός πολλών μεθόδων από αυτές πού έχουν ήδη γραφτεί από τον Δρ Farrar, τόν Δρ Dunham και άλλους.

Σέ μεγάλα κράτη, πού μελισσοκομικές μονάδες διαχειρίζονται 1000-1500 σμήνη μέ 2-βασίλισσες προσθέτοντας καί(400-500 μελισσοδέματα ή παραφιάδες), παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα πού δέν επιλύονται εύκολα, διότι ο χρόνος πιέζει νά γίνουν εργασίες μιά συγκεκριμένη στιγμή, καί μάλιστα η κατασκευή-δημιουργία τών σμηνών, πού είναι η πιό χρονοβόρα διαδικασία. Αν καί μένουν άλυτα πολλές φορές τά προβλήματα, εν τούτοις μετά τήν χρήση κυψελών μέ 2-βασίλισσες, δύσκολα ξαναγυρίζει κανείς στήν διαχείριση σμηνών μέ μια βασίλισσα.
 .
Σκοπός είναι, χρησιμοποιώντας μια μέθοδο δύο βασολισσών, να επιτευχθεί η μέγιστη παραγωγή από ένα υψηλό ποσοστό σμηνών, και να εξάλειφθούν τά μή  παραγωγικά
.

Γιά μεγάλες μελισσοκομικές μονάδες, τό πρώτο  πράγμα είναι η προετοιμασία τών  πάνω γονοθαλάμων για τά  σμήνη τών δύο βασίλισσών. Λόγω εργασίας  πού απαιτήται αυτό γίνεται τον Δεκέμβριο και τον ΙανουάριοΔέκα-πλαίσιος εξοπλισμός χρησιμοποιείται, και  εμπλέκονται συνολικά τρεις γονοθάλαμοιΔύο χρησιμοποιούνται για τό ξεχειμώνιασμα, καί ο  τρίτος προστήθεται τήν  κατάλληλη στιγμή, όπως περιγράφεται στο βήμα 5. Ο πάνω γονοθάλαμος κατά τήν προετοιμασία τους χειμερινούς μήνες, θα πρέπει νά περιέχει 9 πλαίσια, τουλάχιστον μέ ένα πλαίσιο γεμάτο μέλι (κατά προτίμηση 2 πλαίσια), 1 πλαίσιο γύρη και έναν πλαισιο-τροφοδότηΤο μέλι και η γύρη μπορεί να είναι είτε γεμάτα πλαίσια είτε μερικώς γεμάτα.


Σχ. Μητρική κυψέλη ξεχειμωνιάσματος διπλή,
      πού θά χρησιμιποιηθεί γιά τό σύστημα
      2-βασιλισσών.

Βήμα 1 - αρχές Μαρτίου (ή 4 έως 6 εβδομάδες πριν από την φυσική ροή γύρης):
Α. Τροφοδοσία μέ υποκατάστατο γύρης-γυρεόπιτα (κατά προτίμηση γίνεται με μέλι και 10 έως 20% φυσική γύρη).
B. Ελέγχος στην προμήθεια τροφών.
Γ Τινάζονται και κλείσουν όλα τά νεκρά σμήνη για την πρόληψη λεηλασίας. Δεν μπορεί να τροφοδοτηθούν όλα τα σμήνη μέ γυρεόπιτα, παρά μόνον εκείνα που τούς τελειώνει ή έχουν ιστορικό έλειψης γύρης τροφοδοτούνται πρώτα. Τά άλλα σμήνη θα πρέπει να τροφοδοτηθούν μέ γύρη ή υποκατάστατο-γυρεόπιτας, όταν ξεκινήσει ο κανονικός έλεγχος, καί αν φυσικά η γύρη στά άνθη δεν είναι ακόμη διαθέσιμη λόγω κακοκαιρίας.

Βήμα 2 - Δέκα ημέρες έως δύο εβδομάδες αργότερα: 10-15 Μαρτίου.
Α Ξανατροφοδοτούνται μέ γυρεόπιτα.
B. Ελέγχονται γιά την προμήθεια τροφών.
Εναλλαγή Βασιλισσών μέ νέες, ισοφάριση σμηνών.
Γ.Καταπολέμιση Βαρρόα  (1η-6η-13η ημέρα?).

Βήμα 3 - Αρχές Απριλίου ή (30 ημέρες πριν από τήν πικραλίδα ή τήν  πρώτη μεγάλη νεκτεροέκριση.
A. Αρχίζουν κανονικοί έλεγχοι, ελέγχος γόνουκαι ελαττωματικών βασιλισσών, κλείσιμο επάνω εισόδων.
Β. Ενίσχυση τών ασθενέστερων σμηνών με γόνο και τις μέλισσες από άνω του μέσου όρου δυνάμεως σμήνη ή εάν δεν υπάρχουν, κατέβασμα τού σμήνους σε ένα γονοθάλαμο, ή περιορισμό τού χώρου μέ κάθετο διάφραγμα.
Γ.  Πρόληψη Βαρρόα μέ λεμόνι-σιρόπι 1:1.

Βήμα 4 - Αρχές Απριλίου μόλις ολοκληρωθεί ο πρώτος έλεγχος:
Α. διεξοδικός έλεγχος για τις ασθένειες, την ποιότητα και την ποσότητα του γόνου και της βασίλισσας καθώς και τών τροφών. Πρέπει νά υπάρχουν τροφές ανά πάσα στιγμή.
Β. Τά σμήνη πού ήταν αδύνατα, θά πρέπει νά ενισχυθούν μέ γόνο καί μέλισσες σέ ικανοποιητικό επίπεδο, νά πάρουν πάτωμα.
Γ. Προληψη Βαρρόα μέ λεμόνι+σιρόπι. 

Βήμα 5 - Απρίλιος 1-10 .Κατασκευή σμήνους 2-βασιλισσών, στην αρχή τής πικραλίδας, ή τής πρώτης μεγάλης νεκταροέκρισης. Τά σμήνη θα πρέπει σε αυτό το στάδιο να έχουν 6-7 καλά συμπληρωμένα πλαίσια γόνου σε όλα τα στάδια. Τό τμήμα πού ξεχειμώνιασε( 2 γονοθαλάμων) θά παραμείνει κάτω μέ 5 πλαίσια γόνου.
A. Πρέπει νά βρεθεί η βασίλισσα.
Β. Δύο ή τρία πλαίσια  γόνου μέ τίς μέλισσές τους τοποθετούνται στόν επάνω γονοθάλαμο (αν γίνει νωρίς στη αρχή τής νεκταροέκρισης δύο πλαίσια γόνου είναι αρκετά) ένα μέ σφραγισμένο γόνο καί ένα σχεδόν όλο μέ ανοιχτό γόνο.
Γ. Αν υπάρχει καλή νεκταροέκριση καί γύρη, καί στήν μητρική κυψέλη υπάρχουν αρκετές τροφές, τότε μπορεί νά δωθεί στό επάνω σμηνος ένα πλαίσιο φρέσκο νέκταρ καί ένα γύρη.
Δ.Τινάζονται επίσης οι μέλισσες από 3 ακόμη πλαίσια στό επάνω σμήνος.
Ε . Πάνω από τήν διπλή μητρική κυψέλη τοποθετήται μισός μελιτοθάλαμος μέ σκούρα κτισμένα πλαίσια,από πάνω μπαίνει εσωτερικό καπάκι μέ διπλή σίτα καί εγκοπή εισόδου-εξόδου, καί πάνω στό καπάκι ο γονοθάλαμος μέ τήν νέο-αγορασμένη βασίλισσα σέ κλουβάκι μέ ζαχαροζύμαρο. Ο πλαισιοτροφοδότης θά πρέπει νά είναι μισογεμάτος μέ σιρόπι, άν καί υπάρχει καλή μελιτοέκριση. Η εγκοπή εισόδου καλύπτεται μέ χαλαρό γρασίδι. Τό μισό πάτωμα μελιτοθάλαμος πάνω του μπορεί νά μήν τοποθετηθεί, εάν η άλλη επιθεώρηση γίνει σέ λιγότερο από 15 ημέρες.

Βήμα 5 - Α.  Εναλλακτική μέθοδος κατασκευής τού σμήνους είναι νά τοποθετηθεί ο πάνω μισός μελιτοθάλαμος. Ο τρόπος αυτός χρησιμοποιήται πρός το τέλος τής περιόδου κατασκευής τών σμηνών, τότε πού υπάρχει πολύς πληθυσμος, καί ίσως είχε τοποθετηθεί ρηχός μελιτοθάλαμος γιά νά πάρει τήν μελιτοέκριση τής πικραλιδας. Ετσι μπορεί νά τοποθετηθεί καί ο μισός μελιτοθάλαμος πάνω στόν άνω γονοθάλαμο κατευθείαν, μόνον πού αντί γιά εσωτερικό καπάκι μέ διπλή σίτα,τοποθετήται βασιλικό διάφραγμα κάτω από τόν άνω γονοθάλαμο, καί σέ λιγότερο από 24 ώρες γίνεται αντικατάσταση μέ τό εσωτερικό καπάκι κανονικά, καί κλείσιμο τής εισόδου μέ χαλαρό γρασίδι.
Και οι δύο μέθοδοι απαιτούν εξοπλισμό μέ απόλυτη εφαρμογή,γιατί μία λεηλασία δέν μπορεί   να γίνει ανεκτή.


Σχ.1. Η μητρική κυψέλη μετά τήν κατασκευή της σέ σμήνος 2-βασιλισσών.
         Γονοθάλαμοι τής μητρικής σέ ανταλλαγή.Εσωτερικό καπάκι μέ διπλή σίτα
         καί είσοδο στήν ίδια πλευρά με τήν μητρικη.Είσοδος ελαφρά σφραγισμένη
         μέ γρασίδι γιά τόν προσανατολισμό τού σμήνους.Επάνω γονοθάλαμος μέ
         εισαγωγή νέας βασίλισσας.

Βήμα 6 - Γίνεται έλεγχος μετά από 7 έως 25 ημέρες ή το συντομότερο όταν ολοκλήρωθούν οι χειρισμοί-κατασκευές τών σμηνών με 2-βασίλισσες.
Α. Ενίσχυση σμηνών, καί αλλαγή ή τοποθέτηση άλλης βασίλισσας σέ σμήνη μέ ελατωματική βασίλισσα ή τοποθέτηση καινούργιας σέ αυτά πού δέν τήν δέχτηκαν.                         Αφαίρεση πλαισιοτροφοδότη.
Β. Αναστροφή γονοθαλάμων στήν μητρική κυψέλη, πρόσθεση ακόμα 2 ρηχών μελιτοθαλάμων πάνω από τήν μητρική, καί ένα ρηχό μελιτοθάλαμο στόν άνω γονοθάλαμο(κατά προτίμηση ανοιχτόχρωμα πλαίσια).Συνεχίζεται η αναστροφή μελιτοθάλάμων γιά επιτάχυνση εργασίας. 

Στάδιο 7 - Έλεγχος γιά επάρκεια χώρου σε 10 έως 15 ημέρες, ανάλογα με τήν μελιτοέκριση.

Βήμα 8 - Ενωση σμηνών.Επάνω είσοδοι στούς θαλάμους ανοίγουν(τρύπες κατω από τό χερούλι μέ συρτάρι) εμπρός μέρος.
A. Όταν ξεκινήσει γιά τά καλά η μελιτοέκριση, τό επάνω σμήνος τών 2-βασιλισσών θά πρέπει νά έχει βάλει τουλάχιστον στά 2/3 τών ρηχών μελιτοθαλάμων μέλι, καί νά έχει δικό του αρκετό εκολαπτόμενο γόνο. 


Σχ. 2. Τό σμηνος μετά τόν πρώτο έλεγχο, 
        τή πρόσθεση τών 2 μελιτοθαλάμων στήν μητρική
         καί 1 στόν επάνω γονοθάλαμο.

Βήμα 9 - Επανέλεγχος χώρων κυψέλης, σε όχι περισσότερο από 14 ημέρες ανάλογα με την ένταση της μελιτοέκρισης. Τήν εποχή αυτή θά υπάρχει μια τεράστια δύναμη μελισσών η οποία θα γεμίσει μέ μέλι απίστευτα γρήγορα τούς μελιτοθαλάμους, αν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές.

Κατά τήν διαδικασία τής κατασκευής σμηνών μέ 2-βασίλισες,στόχος είναι η εξίσωση τών μητρικών κυψελών σέ επίπεδα παραγωγής. Πότε ενισχύοντας τά αδύνατα μέ γόνο καί πληθυσμό από τά δυνατά, πότε τοποθετώντας πλαίσια τροφών από εκείνα πού έχουν.Στόχο είναι όλα τά σμήνη νά παράγουν τό παραπάνω μέλι.Πολές φορές κοστίζει στόν μελισσοκόμο πιό πολύ μία αδύνατη κυψέλη από μία παραγωγική πού θά μπορούσε να δώσει 150 κιλά μέλι παραπάνω.
Σε κάθε μέθοδο λειτουργίας ενό μελισσοκομείου, υπάρχουν καί τά δύο, πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα, που απαριθμούνται παρακάτω μέ τήν σειρά.
Ένας μεγάλος παράγοντας στην λειτουργία είναι, νά υπάρχει γείτονας μελισσοκόμος, πού να δίνει καί νά παίρνει βοήθεια-"αλληλοβοήθεια". 

Πλεονεκτήματα:
Α. Αλλαγή βασιλισσών καί επιλλογή τους πρός τό καλύτερο δυνατόν.
Β. Εξίσωση σμηνών αυτόματα κατά τήν κατασκευή τής κυψέλης 2-βασιλισσών.
Γ.Η ανάπτυξη τού επάνω σμήνους είναι πολύ γρήγορη(ή 8 πλήρη πλαίσια γόνου δεν είναι ασυνήθιστο στίς 25 ημέρες μετά τήν κατασκευή).
Δ. Απόκτηση μεγάλου αριθμού μελισσών για τη μέγιστη παραγωγή,αποφυγή σμηνουργίας καί αντικατάστασης βασιλισσών, πού συνήθως τά φαινόμενα εξαλείφονται.
Ε. Εξάλειψη τών μή παραγωγικών  σμηνών.
Ζ.Δημιουργεί τήν βάση γιά νά βρίσκονται τά σμήνη σε άριστη κατάσταση κατά τό ξεχειμώνιασμα.
Η. Αυτόματη αντικατάσταση βασίλισσας στήν μητρική κυψέλη.
Θ.Η παραγωγή αυξάνεται κατά τουλάχιστον 20 κιλά και συνήθως πάνω 50.
I. Στίς κυψέλες 2-βασιλισσών, μπορεί νά γίνει αντικατάσταση βασίλισσας εάν χρειαστεί,καί ένας αριθμός βασιλισσών μπορεί επίσης νά χρησιμοποιηθεί γιά αύξηση σμηνών-κυψελών, χωρίς τήν μείωση τής παραγωγής.
J. Από μελέτη 10 ετών φάνηκε ότι, η αποδοχή βασίλισσας ήταν καλή από 85-95%.

Μειονεκτήματα:
Α .Χρειάζεται περισσότερη εργασία στήν αρχή τού συστήματος, μέ τό καιρό όμως φαίνεται πώς δέ είναι καί τόσο δύσκολο.
B. Ο σωστός συγχονισμός γιά καλύτερη παραγωγή είναι δύσκολος κυρίως σέ μονάδες μέ πολλά σμήνη καί λιγα εργατικά χέρια.
Γ. ΟΙ ψηλές κυψέλες πού προκύπτουν είναι πιό δύσκολο νά κρατηθούν όρθιες καί νά μήν ανατραπούν. 
Σχ.Κυψέλη όταν γίνεται ένωση τού επάνω γονοθαλάμου μέ τήν μητρική
     Σέ περίπτωση κακού καιρού χρησιμοποιούνται φύλλα εφημερίδας γιά
     τήν συνένωση καλού-κακού, άν καί δέν χρειάζεται, ο πληθυσμός δουλεύει
     σάν μία κυψέλη.

2 σχόλια:

Βαγγέλης Ζλατίντσης είπε...

Εξαιρετικό. Θα το ξαναδιαβάσω με προσοχή το βράδυ και θα έχω πολλές απορίες. Πάντα με ενδιέφεραν τα πολύ μεγάλα μελίσσια. Καλημέρα.

markos aliprantis είπε...

Μαρκιανέ να είσαι πολύχρονος και ότι επιθυμείς.